یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی ایران، ایجاد شوراهای اسلامی است که نمود دموکراسی و حاکمیت مردم به شمار می رود. هدف از تشکیل این شوراها، شرکت دادن مردم در ادارۀ امور است از پایین ترین سطح جامعه تا بالاترین سطح آن و در تمام واحدهای سازمانی و واحدهای کار، تا مردم به ادارۀ امور شهر و محلی که در آن زندگی می کنند و یا سازمانی که در آن کار می کنند، علاقمند شده و نسبت به آن احساس شخصیت و مسئولیت کنند. علاوه بر این، از این طریق زمینۀ بحث و گفتگو در سطح محلی و ملی، برای همۀ افراد و گروهها فراهم شود و مسائل و مشکلات اجتماعی به روشنی و به دور از غرض ورزی و با دیدی انتقادی مطرح و برای آنها راه حلهای مناسب و سازنده پیدا شود و در نهایت روابط سالم و مردمی، جایگزین روابط شخصی و بروکراسی پیچیده و استبدادی گردد.
ریشه های عملی شدن شورا به صورت رسمی به دوران مشروطیت بر می گردد. يكي از دستاوردهاي بسیار مهم نهضت مشروطه خواهي جدا از به رسميت شناختن تفكيك قوا، تقسيم قدرت سياسي و اداري كشور بين حكومت مركزي و حكومتهاي محلي بود. چهار اصل ۹۲،۹۱،۹۰ و93 متمم قانون اساسي در خصوص انجمنهاي ايالتي و ولايتي، تلاشي بود براي شناسايي زندگي شورايي و تعيين حد و حدود قانون آن. به موجب اصل ۹۰ متمم قانون اساسي «در تمام ممالك محروسه، انجمنهاي ايالتي و ولايتي» بر طبق نظامنامۀ خاصي تشكيل خواهد شد. هدف از تأسيس انجمنهاي ايالتي و ولايتي با «اختيارات تامه» شركت دادن افراد در ادارۀ امور محلي خود و انجام اصلاحات براي «تأمين منابع اهالي» است.
تشكيل شوراها از سوي امام خميني رهبر كبير انقلاب به عنوان يكي از برنامه هاي اصلي انقلاب اسلامي در دوران مبارزه عنوان گشت و اين موضوع به يكي از خواستهاي مردم در طول دوران مبارزه تبديل شد.
با پيروزي انقلاب اسلامي و تشكيل اولين مجلس خبرگان براي تدوين قانون اساسي و با تلاش آيت الله طالقاني اصل 6، 7 و اصول 100 تا 106 قانون اساسي موضوع شوراهاي اسلامي به عنوان يكي از اركان نظام جمهوري اسلامي ايران مطرح و تثبيت گرديد.
لایحۀ قانونی شوراهای محلی در 14/4/1358 و قانون انتخابات شورای شهر و روش ادارۀ آن در 14/4/1358 و تصویب نامۀ هیئت وزیران دربارۀ اصول تشکیل شوراهای کارکنان در مؤسسه های دولتی و خصوصی در 15/7/1358 تصویب و به دولت ابلاغ شد. این مقررات قبل از آنکه به مرحلۀ اجرا درآیند جای خود را به قانون «تشکیلات شوراهای اسلامی» مورخ 1/9/1361 و اصلاحیه های آن داد. اما با توجه به مشکلات کشور از جمله جنگ تحمیلی علی رغم توجه دولت، امکان اجرای قانون انتخابات تا سال1377 فراهم نگردید و مجلس بعد از چند بار انجام اصلاحیه بر قانون انتخابات شوراها، در اول خرداد 1375 قانون تشکیلات وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی را تصویب کرد.
پس از تشکیل دولت سید محمد خاتمی، مقدمات انتخابات شوراهای اسلامی فراهم شد و در 17 اسفند 1377 اولین دورۀ انتخابات سراسری شوراهای اسلامی کشور با استقبال چشمگیر مردم در بیش از چهل هزار حوزۀ انتخاباتی برگزار گردید و در نهایت حدود 200 هزار نفر از منتخبان مردم برای ادارۀ امور شهرها و روستاهای کشور به عنوان عضو شورای اسلامی شهر یا روستا برگزیده شدند.
شروع به کار شوراهای اسلامی از 9 اردیبهشت 1378 و همزمان با پیام تاریخی حضرت امام در خصوص شوراها و با صدور پیام ویژه ای از سوی مقام معظم رهبری و سخنان ریاست جمهور آغاز گردید و امروز شاهد فعالیت گستردۀ این نهاد مردمی در جای جای میهن عزیزمان هستیم.