وظایف کمیسیون عمران، برنامه ریزی و بودجه
عمران
کمیسیون عمران هفت وظیفه اصلی بر عهده دارد:
۱- وظایف پیگیری و نظارت
۲- وظایف تدوین استراتژیها یا راهبردهای شهری
۳- وظایف برنامه ریزی عمران شهری
۴- وظایف تصویبی
۵- وظایف مشورتی
۶- وظایف سیاستگذاری
۷- وظایف تدوین استانداردها
هر یک از وظایف اصلی پیش گفته شامل موارد جزئی است.
الف- وظایف پیگیری و نظارت
پیگیری و نظارت بر حسن اجرای مادۀ ۷۱ «قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران» مصوب ۱/۳/۱۳۷۵ مجلس شورای اسلامی در موارد زیر:
۱- همکاری با شهرداری برای تصویب طرح حدود شهر (موضوع بند۱۱ مادۀ ۷۱)
۱-۲- همکاری در جهت تصویب مقررات لازم برای زمینهای غیر محصور شهری از نظر آسایش عمومی و عمران و زیبایی شهر (موضوع بند ۲۰ مادۀ ۷۱)
۱-۳- نظارت بر حفر مجراها و مسیرهای تأسیسات شهری (موضوع بند ۲۲ مادۀ ۷۱)
۱-۴- نظارت بر اجرای طرحهای مربوط به ایجاد و توسعۀ معابر، خیابانها، میدانها، فضاهای سبز و تأسیسات عمومی شهر طبق مقررات موضوعه (موضوع بند ۲۳ مادۀ ۷۱)
۲- پیگیری و نظارت بر حسن اجرای «قانون شهرداری» مصوب ۱۱/۴/۱۳۳۴ با اصلاحات مقرر به شرح زیر:
۲-۱- بررسی ضرورت و مکان یابی موزه ها، خانه های فرهنگی، مؤسسه های فرهنگی - بهداشتی و تعاونی، کتابخانه، باغ کودکان، ورزشگاهها و غیره (موضوع بند ۶ مادۀ ۵۵)
۲-۲- پیگیری و نظارت بر انجام وظایف شهرداری برای حفظ شهر از خطر سیل و آتش سوزی، رفع خطر از بناها و دیوارهای شکسته و خطرناک، پوشاندن چاهها و چاله های واقع در معابر (موضوع بند ۱۴ مادۀ ۵۵)
۲-۳- پیگیری و نظارت بر تهیۀ طرح و اجرای پارکینگها – ایستگاهها، میدانهای عمومی برای خرید و فروش ارزاق و وسایط نقلیه و غیره ( موضوع بند ۱۸ مادۀ ۵۵)
۲-۴- بررسی و پیگیری انتقال کارگاهها و مکانهایی که باعث انواع آلایندگیها می شوند (موضوع بند ۲۰ مادۀ ۵۵)
۲-۵- بررسی و پیگیری وظیفۀ شهرداری در احداث بناها و ساختمانهای عمومی مانند مستراحها، کشتارگاهها، میدانها، باغهای کودکان و ورزشگاهها (موضوع بند ۲۱مادۀ ۵۵)
۲-۶- پیگیری برای مکان یابی و احداث خانه های ارزان قیمت برای اشخاص بی بضاعت ساکن شهر (موضوع بند ۲۱ مادۀ ۵۵) به نحوی که حد بهینۀ جمعیت شهر و ضرورت توسعۀ متوازن شهرکها تحقق یابد.
۲-۷- پیگیری و نظارت بر حسن انجام وظایف شهرداری نسبت به بناها و آثار باستانی (موضوع بند۲۲ مادۀ ۵۵)
۲-۸- پیگیری در مورد وضع مقررات خاص برای نامگذاری معابر و نصب تابلوی نام آنها، شماره گذاری مکانها، نصب تابلوی اعلانات، برداشتن و محوکردن آگهیها از محلهای غیر مجاز و هرگونه اقداماتی که در حفظ نظافت و زیبایی شهر مؤثر باشد (موضوع بند ۲۷ مادۀ ۵۵)
۲-۹- پیگیری و نظارت بر اقدامات شهرداری به منظور جلوگیری از تداخل حریم شهر با شهرها و روستاهای همجوار (مادۀ واحدۀ مصوب ۲۰/۷/۱۳۷۳ شورای نگهبان ذیل تبصرۀ ۳ مادۀ ۹۹)
۲-۱۰- پیگیری و نظارت بر حسن انجام مادۀ ۹۹ و تبصره های آن در مورد تعیین و حفظ حریم شهر توسط مستحدثات عمرانی ثابت و ضروری
۲-۱۱- پیگیری و نظارت بر حسن انجام مفاد مادۀ ۱۰۰
۲-۱۲- پیگیری و نظارت در هماهنگی وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی در امر کندوکاو معابر شهری (موضوع مادۀ ۱۰۳)
۲-۱۳- پیگیری و نظارت در امور مربوط به رسیدگی به وضع زمینها یا بناهای بایر و مخروبه که با پاکی و زیبایی یا موزاین شهرسازی در تضاد باشد (موضوع مادۀ ۱۱۰)
۲-۱۴- پیگیری و نظارت بر حسن انجام وظیفۀ شهرداری درمورد تملک، تجمیع و تفکیک خانه ها و مستغلات واقع در بافتهای کهن و فرسودۀ شهری به منظور نوسازی مداوم و مستمر( موضوع مادۀ ۱۱۱)
۳- پیگیری و نظارت بر حسن اجرای «قانون نوسازی و عمران شهری مصوب ۷/۹/۱۳۴۷» با اصلاحات مقرر به شرح زیر:
۳-۱- پیگیری و نظارت بر تهیه و تدوین «برنامۀ عملیات نوسازی و عمران و اصلاحات شهر» که باید برای مقاطع پنج ساله تهیه شود (مادۀ ۱۵)
۳-۲- پیگیری، نظارت و تصویب نقشه های طرحهای نوسازی، عمران و ایجاد تأسیسات شهری (موضوع مادۀ ۱۶)
۳-۳- پیگیری و نظارت بر رعایت ضوابط ارتفاع و نماسازی در پروانه های ساختمانی (موضوع مادۀ ۲۳)
۳-۴- پیگیری و نظارت در امر تهیۀ طرح یا بررسی لایحۀ شهرداری برای خرید و تملک حریم خیابانهای پهن تر از بیست متر قبل از ساخت به منظور بدنه سازی مناسب شهری با کاربری مشخص، همچنین ایجاد راههای درآمد سالم برای شهرداری و جلوگیری از ایجاد رانتهای اقتصادی ناشی از ارزش افزودۀ فعالیتهای عمرانی شهرداری (موضوع مادۀ ۲۴ و تبصرۀ ذیل آن).
۳-۵- پیگیری و نظارت بر امر صدور پروانۀ ساخت ساختمانهای جدید در زمینهای متعلق به وزارتخانه ها و مؤسسه های دولتی و خیریه به منظور تنظیم جمعیت شهر (موضوع تبصرۀ ۴ ذیل مادۀ ۲۶)
۳-۶- پیگیری در امر اتمام عملیات ساختمانهای راکد شهری و نظارت بر حسن اجرای تبصرۀ ۲ ذیل مادۀ ۲۹
۳-۷- پیگیری و نظارت بر امر تملک و تصرف زمینها و املاک واقع بین حد مصوب فعلی شهر تا حد نهایی مشخص شده در نقشۀ جامع (موضوع مادۀ ۳۱)
۳-۸- پیگیری و نظارت بر امر تحویل زمین به کارگاهها و کارخانه های مستقر در داخل شهر به منظور فراهم نمودن زمینۀ انتقال به شهرکها و مناطق صنعتی و کارگاهی (موضوع تبصرۀ ۱ ذیل مادۀ ۳۱)
۴- پیگیری و نظارت بر حسن اجرای «آیین نامۀ نحوۀ واگذاری املاک به شرکتها و مؤسسه ها و شرایط فسخ قرارداد مصوب ۱/۴/۱۳۴۸» با اصلاحات مقرر در موارد زیر:
۴-۱- بررسی و اعلام نظر به شورای شهر در مورد واگذاری املاک تملیکی شهرداری به شرکتها و مؤسسه ها (موضوع مادۀ ۱)
۴-۲- پیگیری و نظارت بر حسن اجرای مقررات و آیین نامه های مربوط به برگزاری مسابقات معماری، شهرسازی، نقشه برداری و غیره (موضوع مواد 15، 7، 5، 4 و 20)
۵- پیگیری و نظارت بر حسن اجرای «قانون پیشگیری و مبارزه با خطرات سیل مصوب ۵/۳/۱۳۴۸» در موارد زیر:
۵-۱- پیگیری و نظارت بر مکان یابی، مطالعه های مهندسی و آزادسازی و ساخت مسیل و سیل برگردان (مادۀ ۱)
۵-۲- پیگیری و نظارت بر امر احیا و بازسازی نهرهایی که نقش سیل بند و هدایت آبهای سطحی را بر عهده دارند و رفع موانع و عوارض آنها (تبصرۀ ۳ ذیل مادۀ ۱)
۵-۳- پیگیری و نظارت بر وضع عوارض ویژۀ ساخت سیل برگردان و سیل بند به شورای اسلامی شهر از محل منابع زیر:
اراضی و ساختمانها، مستحدثات، مؤسسه های تولیدی و بازرگانی، کسب و پیشه و سایر منابع مقتضی (مادۀ ۲)
۶- پیگیری و نظارت بر حسن اجرای «آیین نامۀ هماهنگی اقدامات عمرانی مؤسسه هایی که خدمات آنها در داخل حریم شهرها، مستلزم حفاری معابر و احداث تأسیسات می باشد» مصوب ۴/۱۱/۱۳۶۶ به منظور جلوگیری از کند وکاوهای زائد شهری.
۷- پیگیری و نظارت بر حسن اجرای کلیۀ آیین نامه هایی که فعالیت شهرداری مستلزم تخصیص بودجۀ عمرانی است.
۸- پیگیری و نظارت بر حسن اجرای مصوبات «شورای عالی شهرسازی و معماری»، «نظام مهندسی و کنترل ساختمان»، «آیین نامۀ طرح ساختمان در برابر زلزله» و «آیین نامۀ مقاوم سازی ساختمانها در برابر زلزله».
ب- وظایف تدوین استراتژیها یا راهبردهای شهری
منظور از استراتژی یا راهبرد عبارت است از هدفهای بدون زمان بندی و تخصیص اعتبار. به عبارت دیگر هدفهای بلندمدت که جهت حرکت و مقصد نهایی برنامه های پنج ساله و برنامه های یک ساله (بودجه) را مشخص می کند.
ج- وظایف برنامه ریزی عمران شهری
پس از تدوین راهبردها، پیش نویس آن برای نظرخواهی از مردم منتشر می شود. چون راهبردها برای یک دورۀ طولانی تدوین می شوند هیچ یک از سازمانهای کشوری نمی توانند اجرای آن را ضمانت کنند. در حقیقت ضامن و پشتوانۀ یک برنامۀ راهبردی، افکار عمومی است. از این رو کوشش می شود نقطه نظرهای رهبران فکری، سیاسی، علمی، دینی و اجتماعی مردم و کلیۀ گروههای ذینفع یا ذیعلاقه گرفته شود و در صورت امکان راهبردها با نظرهای رسیده سازش یابد. پیش نویس راهبردها پس از طی مراحل بالا به صورت طرح به شورای اسلامی شهر تقدیم می شود.
شورای اسلامی شهر پس از بررسی، طرح راهبردهای شهری را تصویب و برای آگاهی شهروندان منتشر می کند. نسخه هایی از راهبردها نیز برای برنامه ریزی به شهردار تحویل داده می شود.
شهردار نسخه ای از راهبردها را به واحدهای مربوطه در شهرداری تحویل داده و تقاضای تشکیل ستاد برنامه ریزی می کند.
ستاد برنامه ریزی شهرداری متشکل از کارشناسان هر واحد متناسب با توان فنی و مالی خود بخشی از راهبردها را به برنامه های قابل اجرا تبدیل می کند که حاوی جدول زمان بندی و برآورد هزینه های اجرایی می باشد.
د- وظایف تصویبی
کمیسیون عمران موظف است کلیۀ موارد زیر را پس از بررسی و مشاوره با کارشناسان تصویب کند و به شورای شهر ارجاع دهد. رئیس شورا مواردی را که طبق مقررات به طرح در شورا و اخذ مصوبۀ شورا نیاز داشته باشد، در دستور جلسه قرار می دهد.
تشخیص ضرورت یا عدم ضرورت اخذ مصوبۀ شورا در مورد مصوبات کمیسیون عمران بر عهدۀ ریاست شورا می باشد.
۱- مطالعات مهندسی پروژه ها یا طرحهای عمرانی شهرداری سازمانهای وابسته
۲- طرحهای جامع یا تفصیلی
۳- نقشۀ خیابانها، معابر و گذرگاهها
۴- نقشۀ مسیلها
۵- نقشۀ پارکها، فضاهای سبز و فضاهای آزاد
6- نقشۀ میدانهای ورزشی
۷- نقشۀ کلیۀ ساختمانهای عمومی شهرداری
۸- نقشۀ مکان یابی یا جانمایی کلیۀ مؤسسه های عمومی
و- وظایف مشورتی
کمیسیون درکلیۀ موارد زیر موظف است نظرهای مشورتی خود را به صورت شفاهی یا کتبی به مسئولان ذیربط ارائه نماید. از نظر این کمیسیون تنها نظرهای مشورتی مکتوب، تعهدآور می باشد.
۱- ارائۀ نظرهای مشورتی در کلیۀ مواردی که رئیس شورای اسلامی شهر ارجاع می دهد.
۲- ارائۀ نظرهای مشورتی در کلیۀ مواردی که رؤسای کمیسیونهای شورای شهر ارجاع می دهند.
۳- ارائۀ نظرهای مشورتی در کلیۀ مواردی که شهردار، رؤسای سازمانهای وابسته به شهرداری مستقیما نظر کمیسیون عمران را پرسش نمایند.
۴- ارائۀ پیشنهاد یا نظر مشورتی به کلیۀ اداره های استان که به نحوی با مسائل عمرانی شهر درگیر هستند.
۵- ارائۀ پیشنهاد یا نظر مشورتی به نمایندگان شهر در مجلس شورای اسلامی
۶- ارائۀ پیشنهاد یا نظر مشورتی به اعضای شورای شهرستان
۷- ارائۀ پیشنهاد یا نظر مشورتی به اعضای شورای استان
۸- ارائۀ پیشنهاد یا نظر مشورتی به اعضای شورای عالی استان
ه- وظایف سیاستگذاری
کمیسیون عمران موظف است در مسائل عمران شهری سیاستگذاری نماید. گزارش مواردی که به سیاستهای مشخص اجرایی بینجامد توسط منشی کمیسیون در جلسۀ شورا مطرح و تقاضا می شود در دستور کار شورا قرار گیرد.
کمیسیون عمران موظف است به شکایتهای مردمی که از جانب دبیرخانه یا هیئت رئیسۀ شورا ارجاع می شود، رسیدگی کند و از محتوای شکایتها برای تدوین سیاستهای عمرانی مناسب بهره برداری نماید.
ی- وظایف تدوین استانداردها
کمیسیون عمران موظف است با ایجاد ارتباط، بازدیدها و بررسیهای میدانی یا عقد قراردادهای تحقیقاتی با دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی، مهندسان مشاور یا شخصیتهای حقیقی که صلاحیت آنها مورد تأیید کمیسیون باشد، به تدوین آیین نامۀ استاندارد در موارد زیر و سایر موارد مورد نیاز اقدام کند. رعایت استانداردهای مصوبۀ کمیسیون عمران در هر یک از عملیات عمرانی یا اجرایی توسط شهرداری و سازمانهای وابسته الزامی است. عدم رعایت استانداردهای مصوب بدون اخذ مجوز قبلی تخلف محسوب می شود و آیین نامه های تخلفات شورا، مجازات موارد تخلف را جداگانه تعیین می کند.
۱- استاندارد عرض خیابانها و معابر
۲- استاندارد جدولها و رفیوژهای خیابانها و معابر
۳- استاندارد روفیوژهای سبز
۴- استاندارد پیاده روها
5- استاندارد پارکینگهای شهری و پارکومترها
6- استانداردهای ارتفاع ساختمانهای شهری و تراکم
7- استاندارد نماسازی شهری
8- استاندارد تابلوهای راهنمایی و رانندگی
9- استاندارد نماگرهای اطلاع رسانی شهری
۱0- استانداردهای روشنایی معابر و پارکها
۱1- استانداردهای تابلوهای شهری
۱2- استانداردهای فواصل دوربرگردانها در خیابانهای دوطرفه
برنامه ریزی و بودجه
1- نظارت بر حسن اداره و حفظ سرمايه و داراييهاي نقدي و جنسي، اموال منقول و غيرمنقول شهرداري و همچنين نظارت بر حساب درآمدها و هزينه ها.
۲- بررسي و اعلام نظر در خصوص آيين نامه هاي پيشنهادي كه به صورت طرح يا لايحه توسط شورا يا شهرداري تهيه و برای تصویب به شورا ارائه می شود.
۳- بررسي صورت جامع درآمد و هزينۀ شش ماهۀ شهرداري و شورا.
۴- بررسي بودجه، اصلاح و متمم بودجه و تفريغ بودجۀ سالانۀ شهرداري و مؤسسه های وابسته به شهرداري.
۵- همكاري با خزانه دار برای تهيۀ بودجه، اصلاح و متمم بودجۀ شورا و ارائه به رياست شورا توسط خزانه دار.
۶- بررسي وامهاي پيشنهادي شهرداري که برای تصویب به شورا ارائه می شود.
۷- بررسي معاملات و نظارت بر آنها اعم از خريد، فروش، مقاطعه، اجاره و استيجاره با رعايت مقررات آيين نامۀ مالي و معاملات شهرداريها.
8 - بررسي لایحه ها و طرحهای برقراري يا لغو عوارض شهر، همچنين تغيير در نوع و ميزان آن با در نظر گرفتن سياست عمومي دولت كه از طرف وزارت كشور ابلاغ مي شود.
9- بررسي نرخ خدمات ارائه شده توسط شهرداري و سازمانهاي وابسته به آن.
10- بررسي تشكيلات شهرداري و سازمانهاي وابسته به آن.
۱1- بررسي صورت حسابهاي ماهانۀ درآمد و هزينۀ شهرداري و اعلام نظر به خزانه دار شورا.
۱2- همكاري و ارائۀ خدمات كارشناسي به ساير كميسيونهاي شورا در صورت درخواست آنان.
۱3- اجراي ساير وظايف مالي، اقتصادي و حقوقي محول شده از سوی قوانين و دستورالعملهاي شوراي اسلامي شهر.